Sztuka jest jak kobieta. Jak dziecko też jest, ale zacznijmy od kobiet, bo to od nich wszystko się zaczyna.

Sztuka jest matką cywilizacji. Potrafi nas poruszyć, poderwać, zainspirować do działania. Na wejściu rozbawi do łez, by zaraz wkurzyć niemiłosiernie i ostatecznie zdzielić szmatą przez łeb, widząc że właśnie tego nam trzeba.

Nie da się jej tak do końca zdefiniować, bo sztuka to rodzaj żeński. Przeciera szlaki, zatacza koła, przecina drogi. Poszukuje, błądzi, ale w końcu trafia – to w rozum, to w serce, to rykoszetem.

To żywa materia, która myśli, czuje, ewoluuje, łaknie swobody i z oporem poddaje się jakiejkolwiek klasyfikacji. Ci bardziej logiczni i obeznani w temacie, tak zwani eksperci co to lubią periodyzować, zaglądać pod spódniczki lub przyszywać łatki, powiedzą, że to nieprawda, że sztuka może być stara czy wręcz prehistoryczna, może być klasyczna-antyczna, w średnim wieku, kapryśna-romantyczna lecz bardzo piękna i nowożytna lub też (o zgrozo!) współczesna. Ta ostatnia jest z nich wszystkich najgorsza. Taka wulgarna i pewna siebie, a jeszcze smarkata, pryszczata, po prostu głupia i brzydka.  I to ma być sztuka? Współczesna jak mała dziewczynka. Królewna od siedmiu boleści. Nachlapie, zabazgra, zatańczy na deszczu, podłubie w nosie, rozetrze na bluzce i myśli że dorośli zaczną bić brawo. Dość.

Miałam pisać o książkach

Jeżeli chcecie poczytać ciekawskim dzieciom o ciekawej sztuce, poznać jej sposób myślenia a niekoniecznie metrykę, zrozumieć (nawet współczesną!) i wypróbować w praktyce, zgłębić techniki wielkich mistrzów – tych łachmytów i protoplastów – i dobrze się przy tym bawić lub popaść w zadumę, to świetnie się składa. Mam coś dla Was.

5 książek dla ciekawych sztuki

1. Zachęta do sztuki

Zofia Dubowska-Grynberg w książce Zachęta do Sztuki  zapragnęła otworzyć młodemu czytelnikowi oczy na sztukę współczesną. W prosty sposób opowiada dzieciom o jej często ukrytym pięknie, bo według Współczesnej niemal wszystko może być sztuką, a artystą każdy. I właśnie dlatego sztuka współczesna tak dobrze dogaduje się z dziećmi.

Autorka opisuje 25 prac polskich artystów z kolekcji galerii Zachęta. Zdradza najróżniejsze ciekawostki i genezę powstania dzieł. Tłumaczy przydatne terminy, prowadzi przez różne ścieżki interpretacji, a nawet zachęca do zabaw, gier i eksperymentów artystycznych, proponując młodym czytelnikom konkretne działania. Wszystko w formie bardzo przyjaznej dzieciom, okraszone sugestywnymi ilustracjami Natki Luniak. Myślę, że dorośli też coś niecoś zrozumieją ;)

2. Zróbmy sobie Arcydziełko

To arcyciekawy przykład książki aktywizującej artystycznie. Nie znajdziemy w niej typowych informacji z zakresu historii sztuki – no, może poza notkami biograficznymi wielkich mistrzów – za to dowiemy się, jak samodzielnie stworzyć dzieło kubistyczne, co to jest frotaż i jak go wykonać, jakie zwierzęta można stworzyć z odcisków dłoni i palców, a nawet ile tysięcy owadów trzeba utrzeć, żeby uzyskać 1 kg czerwieni karminowej.

Zróbmy sobie Arcydziełko to aż 224 strony obcowania ze sztuką i co najważniejsze w formie praktycznych zajęć. Ta książka uczy, bawi, rozwija kreatywność, poszerza horyzonty.  Zadania są na bardzo zróżnicowanym poziomie trudności. Z niektórymi poradzi sobie nawet przedszkolak, inne będą atrakcyjne także dla starszego dziecka. Myślę, że to jej zdecydowany plus, zwłaszcza, jeśli mamy dzieci w różnym wieku.

Pod wieloma względami przypomina mi inną książkę aktywizującą, mimo że obie traktują o zupełni innych rzeczach. O Misji:Rodzinka mogliście czytać TUTAJ.

3. Skarbiec sztuki

Szczerze mówiąc w ogóle nie rozważałabym tego zakupu, gdyby nie Buba z bloga Bajdocja. Buba, jak to Buba nie rozwodząc się zbytnio napisała, co sądzi o Skarbcu (o TUTAJ), a ja uznałam za pewnik, że warto. Koniec pieśni ;)

Chcecie wiedzieć, dlaczego sama ominęłabym tę pozycję szerokim łukiem? Bo patrząc okiem grafika, który specjalizuje się także w projektowaniu wydawnictw, ta okładka to jakiś paskudny maszkaron. Dobrze zaprojektowana książka też może być dziełem sztuki, o czym przekonacie się za chwilę, tymczasem Skarbiec sztuki wygląda jak wygląda. Layout też pozostawia wiele do życzenia, nie mówiąc o typografii mrożącej krew w żyłach…Ale, ale, jak tak dalej pójdzie, to zapytanie, co ta książka robi w tym zestawieniu.

Wygrała treść i zasada, aby nie oceniać książki po okładce. Pod względem merytorycznym ta książka jest po prostu genialna. Znajdziemy w niej wiele ciekawych i różnorodnych pomysłów na niebanalne prace plastyczne. Mieszanie technik z wykorzystaniem niestandardowych choć powszechnie dostępnych materiałów, artystyczne eksperymenty i zaskakujące efekty końcowe. Sporą część zdążyliśmy już przetestować i po tych doświadczeniach jesteśmy zdecydowania na tak! :)

A poniżej jedna z naszych zabaw inspirowana książką. Narysowaliśmy kredkami świecowymi samochody, a następnie zamalowaliśmy je akwarelą. Genialna zabawa i piękne efekty :)

4. Oczy i O tych, którzy się rozwijali

To moje dwa najnowsze nabytki, w których jestem bez reszty zakochana.  Książki te nie traktują ani o historii sztuki, ani o technikach malarskich, ani o zabawach artystycznych. One same w sobie są prawdziwym dziełem sztuki,  które skłania do myślenia, pobudza wyobraźnię, a nawet zadaje pytania. Musicie wiedzieć, że nic tak nie uwrażliwia na sztukę jak obcowanie ze sztuką, a książki Iwony Chmielewskiej zaliczają się do tej najwyższych lotów.  Ale co ważniejsze, wcale nie jest dedykowana wyćwiczonym krytykom i znawcom tematu. To książki dla dzieci, nagradzane wieloma prestiżowymi nagrodami na całym świecie (w Polsce niestety mało znane), w których rozsmakuje się także dojrzały odbiorca. To wyjątkowe opowieści bazujące na dogłębnie ujmującym, sugestywnym obrazie, przeplatane poetyckim lecz oszczędnym słowem. Wybaczcie ten ciąg epitetów, ale mam ciarki, jak na nie patrze, mam motyle w brzuchu, gdy o nich piszę. To chyba miłość, co nie? ;)

Więcej o Pani Iwonie przeczytacie TUTAJ. A poniżej moje dwie perełki, do których zaglądam codziennie, za każdym razem mogąc interpretować je na nowo. Już nie mogę się doczekać, kiedy dziecię trochę podrośnie i dołączy do mnie :)

Kochani, zachęcam Was wszystkich, którzy to czytacie do obcowania ze sztuką. Upiększajcie świat wspólnie z dziećmi. Może ten świat na to nie zasługuje, ale Wasze dzieci zdecydowanie zasługują na lepszy świat. Ściskam! Koniec pieśni ;)